14. spotkanie – Informatyka w epoce ponowoczesnej

Alfredo Marcos (ur. 1961)

Tematem kolejnego spotkania (12 grudnia 2013 r.) była dyskusja nad koncepcją współczesnej informatyki w ujęciu hiszpańskiego filozofa Alfredo Marcosa. Referat przybliżający tezy Marcosa zawarte w jego książce Filozofia nauki. Nowe wymiary (2012) wygłosił P. Polak.  Po referacie odbyła się dyskusja, w której poddano krytycznej ocenie koncepcje Marcosa, podkreślano dobre wyczucie współczesnych problemów informatyki oraz znaczenie jego pracy na gruncie filozoficznej refleksji nad nauką.

Autoreferat

Marcos w swej pracy przedstawił interesującą diagnozę współczesności, jako czasu, w którym zanegowano podstawowe wartości tworzące kulturę czasów nowożytnych. Współczesność nazywa on „ponowoczesnością”, nie zgadza się jednak, aby utożsamiać ją z myśleniem postmodernistycznym, który nazwał za Holtonem „stylem zmierzającym do myślenia słabego”. Receptą na przezwyciężenie postomodernistycznego pesymizmu ma być swoista kompilacja pomysłów XX-wiecznych fallibilistycznych filozofów nauki (Popper, Pierce) oraz klasycznych pomysłów Arystotelesa poddanych zabiegom reinterpretacyjnym. W ten sposób Marcos zbudował zarys nowej filozofii nauki, jako działu filozofii praktycznej, a fundamentalną jej koncepcją jest roztropność naukowa.

Naukę opisuje Marcos z użyciem pojęć teorii systemów, podkreśla raczej potrzebę współdziałania i sieciowych interakcji zamiast nowożytnego dążenia do demarkacji poszczególnych dyscyplin. Z takiej perspektywy informatyka ukazuje nowe, interesujące perspektywy badawcze. Przede wszystkim traktuje on tę dziedzinę jako naukę o systemach informacji (podobnie jak W. Marciszewski i P. Stacewicz). W takim ujęciu informatyka, która zajmuje się głównie społecznie funkcjonującymi systemami przetwarzania informacji, przeobraża się w dyscyplinę nauk społecznych. Marcos zwrócił również uwagę na aspekty metodologiczne, aksjologiczne i pojęciowe informatyki, które powinny stać się przedmiotem namysłu filozofów nauki. Warto krytycznie przemyśleć pomysły Marcosa, gdyż stanowią one interesujący punkt wyjścia do dyskusji nad kierunkami rozwoju filozoficznej refleksji nad nauką.

Dla zainteresowanych: Prezentacja_do referatu o informatyce ponowoczesnej_(grudzień_2013). Niebawem ukaże się recenzja omawianej pracy Marcosa rozwijająca niektóre przedstawione tu wątki.

Uczestnicy spotkania:

1. R. Janusz
2. P. Polak
3. P. Gumułka
4. J. Bugajski
5. A. Sarosiek
6. S. Wilk