46. spotkanie – Granice informatyki

W trakcie listopadowego spotkania mieliśmy przyjemność wysłuchać wykładu profesora Adama Olszewskiego pt: Granice informatyki.

Często zastanawiamy się, co ogranicza dziedzinę informatyki oraz jak określić jej miejsce pośród innych nauk. Jest to jeden z ważkich problemów, który wymaga głębszego namysłu. Informatyka jest dyscypliną należącą zarówno do dziedziny nauk matematycznych jak i technicznych. Powodem tego rozbicia jest prawdopodobnie fakt, że przedmioty badań informatyki nie ograniczają się tylko i wyłącznie do jednego uniwersum, lecz przenikają do przestrzeni innych dziedzin. Prelegent przedstawił teorię Stuarta C. Shapiro, według której „informatyka jest nauką przyrodniczą, która bada procedury”. Olszewski przedstawił pięć rodzajów obiektów, które są przedmiotem zainteresowania informatyki: funkcje efektywnie obliczalne, algorytmy, programy komputerowe, realizacje i maszyny. Przemawiający zwrócił uwagę, że powyższe obiekty, mimo wielu powiązań, są rozłączne. Dodatkowo, dwa pierwsze są bytami abstrakcyjnymi, gdy pozostałe są realnymi obiektami naszego świata.

Referat doprowadził do dyskusji, która pokazała, w jaki sposób założenia słuchaczy kształtują ich stanowiska dotyczące informatyki. Mimo dość dobrze sprecyzowanych definicji obiektów informatyki, postrzegamy je często w odmienny sposób. Podział przedstawiony przez Olszewskiego wywołał debatę dotyczącą ontologicznego statusu obiektów informatyki oraz sposobu w jaki się ze sobą współdziałają. Pojawiło się wiele nowych pytań, więc liczymy na to, że wykład profesora będzie niebawem kontynuowany.

During the November meeting we had the pleasure to listen to Professor Adam Olszewski’s lecture entitled: Boundaries of Computer Science.

We often wonder what are limits of Computer Science and how to place it among other fields of sciences. This is one of the valid problems required a deeper reflection. Computer Science is a discipline that belongs both to the field of mathematical and technical sciences. Probably the reason for this division is the fact that CS objects are not limited to a single universe, but rather to the space of other domains. The speaker presented Stuart C. Shapiro’s theory that „computing is a science that examines procedures.” Olszewski presented five types of objects computer science is interested to: computationally efficient functions, algorithms, computer programs, realizations and machines. The speaker pointed out that these objects – despite many connections – are separable. In addition, the first two are abstract entities, while the other are the real objects of our world.

The lecture led to a discussion which showed assumptions which formed positions on computer science of listeners. Despite that, definitions of CS objects are quite well defined, we often see them in a different way. The division presented by Olszewski triggered a debate on the ontological status of CS objects and ways they interact. There are many new questions appeared, so we hope that the lecture will be continued soon.

6. spotkanie

W dniu 10 stycznia 2013r. miało miejsce kolejne już spotkanie grupy badawczej „Filozofia w Informatyce”. Odbyło się ono tradycyjnie już w gościnnych progach Akademii Ignatianum w Krakowie. Referentem spotkania był ks. dr hab. Adam Olszewski. Zaprezentował on referat pt. Studium przypadku: Church.

Celem referatu było zaprezentowanie związków tezy Churcha z pewną wersją platonizmu matematycznego. W części początkowej zostały omówione podstawowe pojęcia tyczące się do Tezy Churcha, tj. obliczalność, podstawowe przesłanki tezy oraz koncepcja funkcji rekurencyjnej. Podczas omawiania tej ostatniej rozwinęła się dyskusja o tzw. f-Non-Turing czyli o tym, czy funkcja f jest obliczalna przez Maszynę Turinga (MT). Pomimo tego, że trudno jest sobie wyobrazić możliwość istnienia matematycznego dowodu na obliczalność w sensie MT, z przedstawionych przykładów wynika, że istnieją funkcje, które nie są obliczalne przez MT, ale które są obliczalne efektywnie (Computable). Z filozoficznego punktu widzenia, można byłoby zadać sobie pytanie o prawdziwość/fałszywość samej tezy. Nie jest to jednak wykonalne przez wzgląd na zbyt małą liczbę przesłanek tezy oraz fakt, że ma ona według prelegenta charakter empiryczny. W referacie prowadzono również polemikę z krytycznymi uwagami Urbaniaka czy Piccininiego.

Wygłoszony przez ks. dr hab. A. Olszewskiego referat obejmuje bliską mu tematykę – stanowił rozwinięcie pewnych problemów poruszonych w jego rozprawie habilitacyjnej poświęconej Tezie Church’a.

Materiały: Studium [plik PDF]

Na spotkaniu obecni byli:

1. K. Czarnecki
2. M. Hohol
3. R. Janusz
4. A. Olszewski
5. P. Polak
6. P. Urbańczyk
7. S. Wilk
8. M. Wilkowska

Spotkanie kolejne zostało zapowiedziane na 14 lutego 2013r.